Η κάτοψη του μεγάλου Αμφιθεάτρου του Συνεδριακού – Πολιτιστικού Κέντρου του Παν/μίου Πατρών φαίνεται στο Σχήμα 1. Η αίθουσα είναι χωρητικότητας 930 θέσεων και ο συνολικός όγκος της αίθουσας και της σκηνής είναι περίπου 10000 m3.

Στο εμπρός μέρος της αίθουσας υπάρχει η σκηνή και οι βοηθητικοί χώροι (παρασκήνια, κλπ). Ο χώρος της σκηνής μπορεί να διαμορφώνεται ανάλογα με τις απαιτήσεις για μουσικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, κλπ.

Η κατά περίπτωση απαιτούμενη διαμόρφωση επιτυγχάνεται με κινητά στοιχεία επιφανειών κατάλληλης μορφής και ακουστικής συμπεριφοράς, που εναρμονίζονται πλήρως με την ακουστική του όλου χώρου και την εσωτερική επιφάνεια της αίθουσας. Επιπλέον, όλο το ύψος έως τη στάθμη των ζευκτών της μεταλλικής στέγης είναι ελεύθερο για την ανάπτυξη των μηχανισμών της σκηνής (μηχανισμοί σκηνικών, κλπ).

Η διαμόρφωση του χώρου της ορχήστρας πάνω στη σκηνή γίνεται με επιφάνειες οι οποίες δημιουργούν ένα κέλυφος με δυνατότητα να απομακρύνεται με κατάλληλο σύστημα μηχανισμών. Το κέλυφος δημιουργεί ένα ενιαίο σύνολο οπτικά και ακουστικά με τον υπόλοιπο χώρο της αίθουσας, σύμφωνα με την ακουστική μελέτη του χώρου.

Το κέλυφος αποτελείται την οροφή (ψευδοροφή), την επιφάνεια βάθους και τις πλευρικές επιφάνειες. Η ψευδοροφή που καλύπτει το άνω μέρος του κελύφους, διαμορφώνει το χώρο της σκηνής για μουσικές εκδηλώσεις, ως «συνέχεια» της οροφής της πλατείας. Οι πλευρικές επιφάνειες και ο ανακλαστήρας βάθους, οριοθετούν και κλείνουν περιμετρικά από το δάπεδο έως την οροφή, το χώρο ανάπτυξης της ορχήστρας.

Στην σκηνή χρησιμοποιούνται κινητά στοιχεία αναβαθμών ορχήστρας – χορωδίας (σε 6 επίπεδα), στα οποία κλιμακωτά μπορούν να αναπτυχθούν οι μουσικοί και η χορωδία. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να μετακινούνται και να αποθηκεύονται έτσι ώστε το δάπεδο της σκηνής να παρουσιάζει την κατάλληλη διάταξη ανάλογα με τις απαιτήσεις της κάθε παράστασης.

Το εμπρόσθιο τμήμα της σκηνής οριοθετείται από κατάλληλη κινητή κουρτίνα η οποία απομονώνει τον χώρο της ορχήστρας και του κελύφους από αυτόν της υπόλοιπης αίθουσας. Η διάταξη αυτή επιτρέπει στο εμπρός τμήμα της σκηνής, την ανάπτυξη της έδρας του ομιλητή και του προεδρείου, για συνεδριακές εκδηλώσεις. Εμπρός από την κουρτίνα, μπορεί να αναρτηθεί μεγάλη οθόνη προβολής (11m x 6m).

Στο Σχήμα 3 δίνονται τυπική κάτοψη του χώρου της σκηνής και του ακουστικού κελύφους.

Η αίθουσα έχει σχεδιασθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να έχει ακουστική κατάλληλη για την κάλυψη τόσο συναυλιών για μικρά και μεγάλα μουσικά σύνολα, όσο και συνεδρίων, διαλέξεων, παραστάσεων θεάτρου, χορού, κλπ. Για χρήσεις συνεδρίων και διαλέξεων, το μέγεθος της σκηνής περιορίζεται με τη χρήση κουρτίνας η οποία μειώνει και την αντήχηση του χώρου κατά 0,2 sec περίπου. Επιπλέον, οι εκδηλώσεις αυτές, όπως και αν είναι απαραίτητο μουσικές εκδηλώσεις, υποβοηθούνται από την ηχητική εγκατάσταση η οποία περιγράφεται στην επόμενη παράγραφο.

Η μέση τιμή του Χρόνου Αντήχησης (T30) της αίθουσας χωρίς ακροατήριο και με πλήρως ανοιχτή τη σκηνή (δηλαδή με τη χρήση του ακουστικού κελύφους), είναι της τάξης του 1,8 sec, όπως φαίνεται στο Σχήμα 4.





Η μέτρηση της απόκρισης συχνότητας της αίθουσας για ακουστική πηγή στο εμπρόσθιο μέρος της σκηνής, δίνεται στο Σχήμα 5.

Οι δείκτες ευκρίνειας C80 και D50, στη μέση της πλατείας (θέση FOH) δίνονται στο Σχήμα 6 και στο Σχήμα 7.

Για τη σκηνή ανοιχτή, η καταληπτότητα της ομιλίας (RASTI) στη μέση της πλατείας (θέση FOH), είναι της τάξης του 0,47.

Περιγραφή συστήματος

Η λειτουργία της αίθουσας απαιτεί τον έλεγχο του συστήματος ενισχυμένου ήχου, τόσο από τον θάλαμο ελέγχου (Control Room, στον εξώστη) κυρίως για συνεδριακές χρήσεις, όσο και από την κεντρική θέση στο χώρο του ακροατηρίου στην πλατεία (Front of House, FOH). Ο έλεγχος στη θέση FOH, επιτυγχάνεται με μεταφορά των ικριωμάτων και μίας τράπεζας μίξης ήχου, από τον χώρο φύλαξης τους σε δωμάτιο πλευρικά του χώρου της αίθουσας, στην θέση FOH, την διασύνδεση με στα κατάλληλα πεδία της θέσης αυτής και ανάθεση του ελέγχου του ήχου από κατάλληλους πίνακες (patch box) από τον θάλαμο ελέγχου (Control Room), στην θέση FOH. Στα παρασκήνια πλευρικά του χώρου της σκηνής, λειτουργούν όταν απαιτείται, συστήματα ελέγχου / επανάληψης ήχου (stage monitoring). Στον χώρο αυτό λειτουργούν και όλα τα συστήματα διασύνδεσης σημάτων από και προς τη σκηνή, καθώς και συστήματα διανομής splitter του ήχου σκηνής προς 4 προορισμούς: (α) τη τράπεζας μίξης ήχου στον θάλαμο ελέγχου (Control Room, στον εξώστη), (β) τη τράπεζας μίξης ήχου στη θέση FOH, (γ) σε πεδία διασύνδεσης σε θάλαμο ηχοληψίας ο οποίος έχει απευθείας οπτική επαφή με τη σκηνή (θα χρησιμοποιηθεί μελλοντικά), (δ) τη τράπεζας μίξης ήχου στη θέση stage monitoring. Έχουν επίσης τοποθετηθεί πεδία διασύνδεσης για υποστήριξη εξωτερικών συνεργείων Ραδιοτηλεόρασης (OB-Van).

Ο ενισχυμένος ήχος αποδίδεται από 2 αναρτημένες εκατέρωθεν της σκηνής συστοιχίες line array 6 ηχείων της εταιρίας d&b audiotechnik (Qi1) και από 2 ζεύγη συστημάτων χαμηλών συχνοτήτων sub 3 ηχείων της εταιρίας d&b audiotechnik (Qi SUB). Για την πλήρη κάλυψη των εμπρόσθιων θέσεων (4 πρώτες σειρές της πλατείας), χρησιμοποιούνται 6 ηχεία front-fill της εταιρίας d&b audiotechnik (Ε3). Για την υποστήριξη ήχου ελέγχου σκηνής monitor χρησιμοποιούνται κυρίως 8 ηχεία d&b audiotechnik (MAX monitor).

Tο σύστημα οδηγείται από ενισχυτές – ελεγκτές d&b audiotechnik (5 D12 για τις συστοιχίες, 3 EPAC για τα ηχεία front-fill και 8 ΕΡΑC για τα monitor) και επιπλέον ελέγχεται και ρυθμίζεται και από πρόσθετη μονάδα ελεγκτή DSP.

Οι τράπεζες ήχου στην θέση FOH και stage monitoring είναι 48 καναλιών της εταιρίας Soundcraft (MH-3). Οι κονσόλες συνοδεύονται από φορητά ικριώματα με επεξεργαστές ήχου (πλήρης κατάλογος εξοπλισμού δίνεται στον Πίνακα 1). Όλα τα πεδία διασυνδέσεων υποστηρίζονται από πολυβύσματα Harting. Η τράπεζα μίξης ήχου στον θάλαμο ελέγχου (Control Room, στον εξώστη) είναι 32 καναλιών της εταιρίας Soundcraft (Spirit 8/32).

Για την υποστήριξη εκδηλώσεων υπάρχει κατάλογος από ενσύρματα και ασύρματα μικρόφωνα (Πίνακας 3).

Για την ηχητική επαφή με τα καμαρίνια λειτουργεί σύστημα επαφής και ανακοινώσεων με 24 ηχεία και μίκτη-ενισχυτή ο οποίος δέχεται σήματα από επιπλέον σταθερά μικρόφωνα.

Το γενικό δομικό διάγραμμα για τα συστήματα ενισχυμένου ήχου της αίθουσας, δίνεται στο Σχήμα 8.

Μετρήσεις κάλυψης, απόκρισης και καταληπτότητας του συστήματος

Το ηχοσύστημα ρυθμίστηκε και μετρήθηκε ώστε να καλύπτει σε απόδοση τις προδιαγραφές που ορίστηκαν για τη λειτουργία του. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος της απόκρισης συχνότητας του συστήματος για την συνολική ηχητική στάθμη (Total SPL) βρίσκεται εντός των ορίων 40 Hz –17 KHz. (± 6dΒ) και 500 Hz –10 KHz . (± 3dΒ). Η διασπορά της απόκρισης για όλες τις θέσεις του ακροατηρίου δεν υπερβαίνει τα ±3 dB από τις παραπάνω μέσες τιμές, ενώ η αποδεκτή η απόκλιση από τις παραπάνω προδιαγραφές παρουσιάζεται για ποσοστό θέσεων ακροατηρίου όχι μεγαλύτερο από 5%. Στο Σχήμα 9 δίνονται οι μετρήσεις της απόκρισης του συστήματος σε 28 διαφορετικές θέσεις του χώρου που ικανοποιούν τις παραπάνω συνθήκες.

Επιπλέον το σύστημα αναπαράγει τα σήματα σε υψηλή συνολική ηχοστάθμη (peak τιμές μεγαλύτερες από 110 dB-SPL), χωρίς παραμόρφωση και σε όλες τις θέσεις, για 100% πληρότητα του ακροατηρίου. Έτσι το σύστημα μπορεί να καλύψει ικανοποιητικά και συναυλίες ροκ μουσικής.

Για συνεδριακές χρήσεις, το ηχοσύστημα αναπαράγει σήματα ομιλίας με υψηλή καταληπτότητα, σε όλα τα σημεία του ακροατηρίου. Η καταληπτότητα λόγου με χρήση του συστήματος σύμφωνα με την μέθοδο RASTI (Rapid Speech Transmission Index, είναι ίση ή μεγαλύτερη από 0,5 στο 95% των θέσεων του ακροατηρίου, όπως φαίνεται στο Σχήμα 10.

Η αίθουσα διαθέτει σύγχρονο και πλήρες σύστημα φωτισμού που μπορεί να καλύψει πλήρως όλες τις εκδηλώσεις. Το σύστημα αποτελείται από μονάδες και κονσόλα 512 καναλιών της εταιρίας ADB Lighting Technologies και περιέχει 12 προβολείς τοποθετημένους στον εξώστη, 2 γέφυρες με προβολείς και 2 κατακόρυφες πλευρικές συστοιχίες στον χώρο της πλατείας, 1 γέφυρα και 1 κινητό πύργο στο χώρο της σκηνής, 3 φωτιστικά σταγγόνια, πλευρικές πασαρέλες, κινητούς προβολείς και followspot (Σχήμα 11). Ο Πίνακας 2 δίνει την πλήρη περιγραφή των συστημάτων αυτών.